Tanıma ve tenfiz davalarında görevli mahkeme MÖHUK m.51 uyarınca asliye hukuk mahkemeleridir. Bu hususun bir istisnası vardır ki o da; 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun’un 4. Maddesi uyarınca ‘’Tanınması ya da tenfizi istenen yabancı mahkeme kararının aile hukukuna ilişkin olması halinde görevli mahkeme aile mahkemesidir.’’

Romanya ile Türkiye Cumhuriyeti arasında “”Türkiye Cumhuriyeti ile Romanya Arasında Hukuki Konularda Adli Yardım Anlaşması” mevcuttur. 28 Eylül 2005 tarihinde imzalanmıştır.  Bu sözleşme 26 Haziran 2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Sözleşmede, hukuki konulardaki mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi ile adli yardım ve teminat muafiyeti hususları düzenlenmiştir.

Sözleşmede hukuki konularda adli yardımlaşma hususu m.6’de şu şekilde açıklanmıştır:

M.6: ‘’ Âkit Tarafların adlî makamları, hukukî konularda özellikle belgelerin tebliği, tarafların ve tanıkların dinlenmesi, bilirkişi incelemesi hususlarında ve Âkit Tarafların mevzuatlarında öngörülen diğer herhangi bir adlî işlemin yerine getirilmesinde birbirlerine yardım sağlayacaklardır.’’

Romanya uyruklu davacıdan teminat istenebilir mi? Sözleşmenin 3. Bölümünde teminat akçesinden muafiyet de düzenlenmiştir. Sözleşmenin 13. Maddesine göre;

M.13: ‘’ Bir Akit Tarafın vatandaşları, diğer Âkit Tarafın adlî makamları önündeki işlemlerinde, salt yabancı olmaları veya diğer Akit Taraf ülkesinde ikametgâhları bulunmamasından ötürü teminat akçesi (judicatum solvi) vermekle yükümlü tutulmayacaklardır.’’

Sözleşme maddesinden de anlaşılacağı üzere Romanya uyruklu davacı Türkiye Cumhuriyeti’nde açmış olduğu davaların harç ve teminatından muaftır. Anayasa m.90’a göre de Uluslararası Anlaşmalar iç hukukumuza doğrudan uygulanabilmektedir. Bu düzenlemeler ışığında, işbu anlaşma gereği Romanya vatandaşları ülkemizde dava açmak istedikleri, takip başlatmak istedikleri ya da müdahale talepleri olduğu takdirde yabancılık teminatından muaf olacaklardır.

Ayrıca MÖHUK M.48/2 ‘e göre de; ‘’Mahkeme, dava açanı, davaya katılanı veya icra takibi yapanı karşılıklılık esasına göre teminattan muaf tutar.’’ Yani karşılıklılık esası halinde teminattan muafiyet doğacaktır.

Sözleşmede hukuki kararların tanınması ve tenfizi m.16’da hüküm altına alınmıştır. Buna göre ;

M.16: ‘’ 1. Âkit Taraflar, diğer Âkit Taraf ülkesinde verilmiş aşağıda gösterilen kararlan, iş bu Anlaşma hükümlerine uygun olarak kendi ülkelerinde tanıyacak ve tenfiz edeceklerdir):

1. a) Hukukî konularda verilmiş mahkeme kararlan;
2. b) Cezaî konularda tazminata ilişkin olarak verilmiş mahkeme kararlan.
3. Bu Kısım hükümleri, hukukî konularda bir mahkeme önünde yapılmış veya mahkemece onaylanmış sulh anlaşmalarına da uygulanacaktır.
4. Ancak işbu Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra verilen kararlar, bu Anlaşma hükümleri uyarınca tanıma ve tenfıze tâbi olacaktır.’’

İlgili maddelerden anlaşıldığı üzere mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi mümkündür.

Romanya ile ilgili Romanya mahkemeleri tarafından verilmiş kararların Türkiye’de tanınması ve tenfizi için bu anlaşmaya dayanılarak karşılıklılık hususu da belirtilebilir. Ayrıca, tanıma ve tenfiz davalarında karşılıklılık dışında kanunda sayılan diğer kriterlerin de uygun olması gerektiği unutulmamalıdır.