Bu davalarda görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Asliye hukuk mahkemeleri tenfiz davaları (boşanma davaları hariç) için yasa tarafından görevlendirilmişlerdir.

Çin Uyruklu davacıdan teminat istenebilir mi? Türkiye Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti arasında Hukuki ve Ticari Konularda Adli Yardımlaşma Anlaşması”. 27/09/1994 tarih ve 4034 sayılı Kanunla onaylanması uygun bulunan Anlaşmanın metni 12/11/1994 tarih ve 22109 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Çin Halk Cumhuriyeti ve Türkiye bu sözleşmeye taraf olduğu için bu tür tenfiz davalarında Çin uyruklu davacıdan teminat istenmesi yanlış bir uygulama olacaktır.  Türkiye’de Anayasa‘nın 90. Maddesi Uluslararası Anlaşmaların iç hukuka doğrudan uygulanabilirliğini düzenlemektedir.  MÖHUK md. 48’in 2. Fıkrası Karşılıklılık Esası halinde teminattan muafiyetin doğacağını belirtmektedir. Söz konusu maddenin devamı şu şekildedir: “Mahkeme, dava açanı, davaya katılanı veya icra takibi yapanı karşılıklılık esasına göre teminattan muaf tutar.” Teminattan muafiyet konusunda Çin ile aramızda uluslararası sözleşmeye dayanan karşılıklılık mevcuttur. İlgili sözleşmenin 14. maddesi;

“Dava masrafları için teminat muafiyeti akit taraflardan birinin uyruğu, diğer akit tarafın adli makamları önüne çıktığında, salt yabancı olması veya diğer akit tarafın ülkesinde meskeni veya ikametgahı bulunmaması nedeniyle kefalet teminat akçesi veya taahhüt senedi vermekle yükümlü tutulmayacaktır. Ayni hüküm, adli makamlara yapılacak başvurular için gerekli her türlü ödeme bakımından da uygulanacaktır.” demiştir.

Tanıma ve tenfiz hususunda karşılıklılık ne aşamadadır? Çin Halk Cumhuriyeti ile aramızdaki adli yardımlaşma sözleşmesinin 21.maddesi şunu belirtmektedir “1. Bir akit taraf, diğer akit tarafın vermiş olduğu aşağıdaki kararları, işbu Anlaşmada belirtilen şartlar altında, kendi ülkesinde tanıyacak ve tenfiz edecektir.
a. Mahkemelerce hukuki konularda verilen kararlar,
b. Tazminat ile ilgili cezai konulardaki mahkeme kararları,
c. Hakem organlarının kararları.”

Çin Halk Cumhuriyeti ile ilgili Çin mahkemeleri tarafından verilmiş kararların Türkiye’de tanınmasi ve tenfizi için bu anlaşmaya dayanılarak karşılıklılık hususu belirtilebilir. Ayrıca, tanıma tenfiz davalarında karşılıklılık harici başka kriterlerin de uygun olması gerekliliği unutulmamalıdır.