Türkiye’ye her yıl milyonlarca yabancı turist gelmektedir. Bu yabancıların trafik kazalarına karışmaları durumunda, tazminat haklarını nasıl talep edebilecekleri ve Türk vatandaşlarından farklı bir prosedüre tabi olup olmadıkları sıkça merak edilmektedir. Bu makale, konuyu anlaşılır bir dille açıklamayı amaçlamaktadır.

1. Yabancı Uyrukluların Trafik Kazası Sonrası Hakları

Yabancıların trafik kazasında uğradıkları bedensel zararlar için tazminat talep edebilmeleri mümkündür. Ancak Türkiye’de yaralanma gibi durumların ispatı sıkı şartlara tabidir. Maluliyet tespiti için araştırma hastaneleri veya Adli Tıp Kurumu’ndan alınan raporlar delil niteliğindedir.

Eğer yabancı şahıs ülkesinde bir adli tıp kurumundan rapor almışsa, Türk mahkemeleri bu raporları incelemeye alabilir, ancak birçok durumda Türkiye’deki standartlarla uyuşmadığı için bilirkişiye yeniden yazdırılması gerekmektedir.

2. Maluliyet Raporları ve Kabul Edilebilirlik

Her ülkenin maluliyet oranı hesaplama sistemi farklıdır. Türk mahkemeleri:

• İtalya ve Fransa gibi sistemimize yakın ülkelerin raporlarını genellikle kabul etmektedir.
• Almanya gibi bazı ülkelerden gelen raporları ise ek incelemeye tabi tutmaktadır.

Mahkemeler, istinabe yoluyla (adli yardım prosedürü) yabancı ülkeden adli rapor isteme yoluna gidebilir. Ancak çoğu yabancı devlet, hastane raporlarının zaten delil niteliğinde olduğunu düşündüğü için dönüş yapmamaktadır.

En ideal yol, yabancının Türkiye’ye gelerek maluliyet raporu almasıdır. Türkiye’den alınan raporla tazminat talep edilebilir ve dava kazanın olduğu yerde veya sigorta şirketlerinin merkezinin bulunduğu İstanbul’da açılabilir.

3. Tazminat Hesaplamasında Gelir Belgesi Önemi

Mahkemeler ve Sigorta Tahkim Komisyonu, yabancıların sunduğu gelir belgelerini kabul etmektedir. Ancak gelir belgesi sunulmazsa, bilirkişilerin Türkiye’deki asgari ücrete göre hesaplama yapma eğiliminde olduğu gözlemlenmektedir. Bu durum hukuka aykırıdır, çünkü tazminat o ülkenin yaşam standartlarına göre belirlenmelidir.

Örneğin PMF tablosu dikkate alınmadan yapılan hesaplamalar Yargıtay tarafından bozulmuştur. Yabancının kira gelirleri, oturduğu evin konumu ve değeri gibi faktörler, manevi tazminat hesaplamasında dikkate alınabilir.

Bazı mahkemeler, istinabe yoluyla yabancının gelir durumunu araştırmaya çalışmaktadır. Ancak bu durum, başka bir ülkenin emniyet birimlerinden istihbari bilgi talep ediliyormuş gibi algılanabilir ve çoğu ülke olumsuz dönüş yapmaktadır.

4. Yabancı Uyruklular İçin Yabancılık Teminatı

Türkiye’de ikamet etmeyen yabancı şahıslar, MÖHUK kapsamında yabancılık teminatına tabi olabilir. Yani bazı ülkelerin vatandaşları tazminat miktarı kadar depozito yatırmak zorunda kalabilir. Ancak kısmi dava açılması halinde bu şart aranmaz.

Sonuç

Yabancı uyrukluların Türkiye’de trafik kazalarına karışmaları halinde tazminat talep edebilmeleri için en ideal yol, Türkiye’den maluliyet raporu almalarıdır. Ayrıca gelir belgelerinin sunulması, tazminatın asgari ücrete göre hesaplanmasını engelleyecektir. Tazminat sürecinin daha sağlıklı ilerleyebilmesi için yabancıların hukuki süreci doğru yönetmeleri önemlidir.