Metaverse; gerçek ve sanal dünyanın bilim kurgu ile birleştiği bir ‘dijital dünya’ olarak ifade edilmektedir.

Bu dijital dünya, bilgisayarlar, tabetler, android cihazlar ve 3D cihazlar vasıtasıyla insanın yapay bir fiziksel ortama dahil olabilmesini sağlıyor. Metaverse ile birlikte dünyada bugüne kadar görülmemiş yeni bir gerçeklik, anlam dünyası ve iş birliği fırsatları doğmaya başlamıştır. Bu sayede kültürel, entelektüel, ekonomik üretim için alt yapı ve etkileşim olanakları değişerek genişlemeye başlamıştır. Dolayısıyla metaverse, farklı gelişmiş teknolojilerin eş zamanlı ve entegre bir şekilde kullanıldığı, siber toplumsal bir düzlem getirmektedir. Oluşturulan bu sanal dünya ile kullanıcılar kendilerini mümkün olan sınırlarını zorladıkları bir dünya içerisinde buluyorlar.

Metaverse hızla gelişmekteyken bu yeni durum beraberinde tüm dünayada birtakım soru işaretlerini de getirmektedir.

Yaşanılan, çalışılan ve oynanan bir sanal gerçeklik en başta kişilerin verileri bakımından önemli bir tehlike oluşturmaktadır. Meta evreni keşfedip deneyimlerken girilen bu dünyalar ve etkileşimde bulunulan şirketler gibi kişiler hakkında pek çok veri kolaylıkla öğrenilebilmesi mümkün kılınıyor. Dolayısıyla meta veri deposunu oluşturan bir şirketin birtakım soru işaretlerini dikkate alması beklenir. Bunların en başında platformların nasıl en güvenli halde olacağı, insanlara mahremiyet haklarının nasıl aktarılacağı ve rıza meselesi bulunuyor. Bu hususlar dikkate alınırken öncelikle meta vers deposunun gizlilik göz önünde bulundurularak oluşturulması gerekir. Bu temel hususlar yanında elbette yasal hususlar son bulmuyor.  Sınırların olmadığı bir dünya sunan metaversede fikri mülkiyete kim sahip olacak? Meta veri tabanında iş yapıldığında buna ilişkin sözleşme ve şartları nasıl yönetilecek?

Dijital Sanat :

Metaverse içerisinde dijital sanata baktığımızda aslında bu kavramı da Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu çerçevesinde değerlendirmek gerekir. Bu kanun kapsamında müzik eserleri, sinema eserleri, mektup, çizimler gibi pek çok konu ele alınmakta ve eser sahiplerinin manevi ve mali hakları korunmaktadır.

Marka:

Metavers kullanıcıları içinde ticari markaların sayısının giderek arttığını görüyoruz. Günümüzde ticari markalar, ürünlerini ve işletmelerini rakiplerinden farklı ve önde tutmak için metaversün sunduğu dünyayı bir iş fırsatı olarak görmektedir. Bu noktada markalar için en önemli husus ise markalarının korunması meselesidir. Zira internetin tüm dünyadaki etkisi göz önüne alındığında markanın korunması güçleşmektedir.

Metavers kullanımı yaygınlaşıp teknolojik gelişmeler ilerledikçe bu sanal dünyanın zamanla kendine özgü bir ticari ekosistem oluşturması bekleniyor. Bu durumda da bazı ürünlerin, hizmetlerin sadece bu evrende geçerli olabilecek. İşte bu noktada markaların hangi ülkelerde kullanıldığının ispatı sorunu gündeme gelecek. Bu konuda şu anda ne yazık ki mevcut düzenlemeler bu soruna net bir cevap verememektedir. Bunlara ek olarak, Blockhain ve akıllı sözleşmeler vasıtasıyla metavers dünyasında pek çok fikri mülkiyetin kime ait olduğu, çoğaltılıp çoğaltılamayacağı veya değiştirilerek kalitesinin önlenip önlenemeyeceğinin bilinmesi mümkün kılınmaktadır.

Nike, Gucci, Coca-Cola, H&M gibi pek çok büyük markanın metavers dünyasında var olmaya başladığını görüyoruz. Bu demek oluyor ki bu husus gündemde kalmaya devam edecek ve hukuki düzenlemelere gereksinim giderek artacak.

Markaların, ürün ve hizmetlerin Metavers’te yer edinmesiyle Metaverse’deki ekonomik bütünlük tamamen fiziksel dünyadan bağımsız olamayacak olsa da geleceğin ekonomisinin ayrılmaz bir parçasını teşkil edeceği şüphesiz gözükmektedir. Bu bağlamda artık çalışanların blokzincir teknolojilerinin kullanımından sanal gerçeklik teknolojilerinin gündelik kullanımına uzanan ölçekte yeni

yetkinliklere sahip olması önem arz etmektedir. Ayrıca markaların, şirketlerin dolayısıyla işverenlerin de bu yetkinlikleri edinmeleri, gelişen teknolojiye ayak uydurabilecek planlamalar yapmaları da oldukça önemlidir.