Kripto varlık piyasalarının hızla büyümesiyle birlikte, sosyal medya etkileyicileri (influencerlar) bu ekosistemde önemli bir tanıtım kanalı hâline gelmiştir. Yatırımcıların büyük bir bölümü, yatırım kararlarını doğrudan bu tanıtımlardan etkilenerek vermektedir. Bu durum, tanıtım yapan kişilerin hukuki sorumluluğunun sınırlarını tartışmalı bir alan hâline getirmektedir. Türk hukukunda bu tür tanıtımlar, yalnızca reklam hukuku bakımından değil, aynı zamanda tüketici koruma, haksız rekabet ve ceza hukuku açısından da sonuçlar doğurabilir.

1. Sosyal Medyada Kripto Varlık Tanıtımı ve Hukuki Niteliği

Influencerların sosyal medya hesapları üzerinden kripto projelerini, token veya platformları tanıtması, Türk hukukunda “ticari reklam” veya “ticari uygulama” niteliği taşıyabilir. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun (6502) ve Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği, ticari reklamların açık, doğru ve dürüst olması gerektiğini düzenlemektedir.

Buna ek olarak, Reklam Kurulu tarafından yayımlanan “Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklamlar Hakkında Kılavuz” uyarınca; bir kişi bir ürün veya hizmeti maddi veya manevi bir karşılık karşılığında tanıtıyorsa, bu işbirliğinin açıkça belirtilmesi zorunludur. Paylaşımlarda “#reklam”, “işbirliği” gibi ibarelerin eksikliği, idari yaptırım sebebidir.

2. Influencerların Hukuki Sorumluluğunun Temel Dayanakları

a. Reklam Hukuku ve İdari Sorumluluk

Kripto varlıklar veya bunlara ilişkin hizmetlerin tanıtımı sırasında yanlış, yanıltıcı veya gizli reklam yapılması hâlinde, Reklam Kurulu devreye girebilir. Kurul, reklamın durdurulması ve idari para cezası kararı verebilir. Bu durum, yalnızca reklamveren için değil, tanıtımı yapan influencer için de sonuç doğurur.

b. Tüketici Hukuku

Kripto varlıklar her zaman bir “tüketici işlemi” olarak nitelendirilmese de, özellikle küçük yatırımcıya yönelik pazarlama faaliyetleri tüketici mevzuatı kapsamında değerlendirilebilir. Yatırımcı, yanıltıcı tanıtım nedeniyle zarara uğramışsa tazminat talep edebilir.

c. Haksız Rekabet ve Özel Hukuk Sorumluluğu

Yanıltıcı tanıtım, yalnızca idari yaptırımla sınırlı değildir. Aynı zamanda Türk Ticaret Kanunu’nun haksız rekabet hükümleri çerçevesinde özel hukuk sorumluluğu da doğurabilir. Rekabeti bozan veya yatırımcıyı aldatıcı tanıtımlar, zarara uğrayan kişilere tazminat hakkı tanır.

d. Ceza Hukuku

Bazı influencer faaliyetleri, özellikle projeye doğrudan dâhil olunan ve “pump & dump” veya “rug pull” olarak bilinen manipülasyonlarda, dolandırıcılık suçuna kadar uzanabilir. Eğer influencer, yatırımcıyı bilerek yanıltmış veya projenin risklerini gizlemişse, Türk Ceza Kanunu m. 157 uyarınca ceza sorumluluğu gündeme gelebilir.

3. Sorumluluk Düzeyine Göre Kategoriler

Influencerların sorumluluğu, yaptıkları tanıtımın niteliğine göre değişebilir:

• Reklam/Tanıtım Amaçlı Paylaşım: Yalnızca ücretli bir tanıtım ise idari yaptırım ağırlıklıdır.

• Finansal Tavsiye Niteliği Taşıyan Paylaşım: Kendisini uzman gibi konumlandıran influencerın sorumluluğu daha geniştir.

• Projeye Ortak veya Dahil Olan Paylaşım: Rug-pull gibi vakalarda cezai ve hukuki sorumluluk birlikte gündeme gelir.

4. Uygulamada Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• Paylaşımlarda tanıtımın reklam veya işbirliği olduğunun açıkça belirtilmesi gerekir.

• Risk uyarıları ve hukuki sorumluluk reddi (“investment advice değildir” gibi) bulunmalıdır.

• Influencer ile proje arasında yazılı bir sözleşme yapılmalı; sorumluluk sınırları net çizilmelidir.

• Proje tarafı, token ekonomisi ve riskleri hakkında şeffaf bilgi sunmalıdır.

• İzinsiz veya yetkisiz sermaye piyasası faaliyetlerine aracılık edilmemelidir.

5. Sonuç

Kripto varlık piyasaları, klasik reklam hukukunun ötesinde sorumluluk doğurabilecek bir alandır. Türkiye’de mevcut tüketici hukuku, reklam hukuku ve ceza hukuku hükümleri influencerların sorumluluğunu kapsamaktadır. Mevzuatın netleşmesiyle birlikte bu alanda daha sistematik bir uygulama beklenmektedir. Ancak mevcut durumda dahi influencerların, açıklık, dürüstlük ve şeffaflık ilkelerine sıkı sıkıya bağlı kalmaları hem hukuki hem de ticari açıdan büyük önem taşımaktadır.